Electrolyte là gì?
Electrolyte (chất điện giải) là những hợp chất hóa học có khả năng dẫn điện khi hòa tan trong nước. Trong nước, các chất điện giải sẽ được ion hóa thành các hạt tách biệt nhau (ion) có điện cực âm hoặc dương. Một số chất điện giải phổ biến như: Natri (Na+), Kali (K+), bicarbonate(HCO3–), Magie (Mg++), Chloride (Cl–), Canxi (Ca++),…
Chức năng của các Electrolyte?
Chất điện giải có nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể của các sinh vật sống như:
- Duy trì cân bằng nươc giữa dịch tế bào và cơ thể
- Điều hòa cân bằng acid – bazơ
- Cần thiết cho các phản ứng sinh hóa
- Yêu cầu cho các hoạt động của cơ
- Có liên quan đến dẫn truyền xung động thần kinh
- Điều hòa pH trong đường ruột
- Xây dựng lại các mô bị tổn thương.
- Natri & Kali
- Vai trò đầu tiên của Natri và kali là điều hòa cân bằng dịch và kiểm soát di chuyển của chất dịch ra và vào tế bào.
- Điều hóa áp suất máu (huyết áp) và dẫn truyền xung động thần kinh, giúp các cơ được thư giãn, bao gồm cơ tim. Natri cần thiết cho sự co cơ. Riêng Kali cần thiết cho co cơ tim.
- Natri và Kali còn hỗ trợ hấp thụ và giữ lại chất dịch cho cơ thể do đó phòng mất nước. Khi uống quá nhiều nước có thể làm hòa tan quá mức chất điện giải, nhất là Natri, điều này dẫn đến hội chứng “phân nhiều nước” trên gia cầm và trong trường hợp nặng gọi là hạ Natri máu (Hypo-natraemia).
- Electrolytes Na+ / K+ và các chất khác rất quan trọng trong việc cho phép các tế bào tạo năng lượng, duy trì sự ổn định của thành tế bào (áp suất thẩm thấu), và thực hiện các chức năng chung. Chúng tạo ra điện cực, co cơ, dịch chuyển nước và dịch trong cơ thể, cũng như vô số các hoạt động khác.
- Magie
- Magie là electrolyte chống stress hiệu quả nhưng thường bị bỏ quên, có liên quan đến nhiều hoạt động chuyển hóa trong cơ thể, bao gồm: thư giãn cho cơ trơn (xung quanh ống phế quản của phổi), co cơ xương và kích thích thần kinh của não bộ.
- Magie hoạt động như 1 đồng tố (co-factor) trong nhiều hoạt động enzyme của cơ thể.
- Mức độ magie trong cơ thể liên kết chặt chẽ với chuyển hóa Na, kali và Canxi
- Triệu chứng thiếu Magie có liên quan đến hoạt động bất thường của tim, yếu cơ và hệ thống thần kinh (triệu chứng thường thấy như lo lắng, bối rối, co giật)
- Bicarbonate
- Bicarbonate là yếu tố chính cân bằng acid-bazơ trong cơ thể, giúp duy trì pH máu ở mức 7.3-7.5, đảm bảo cho sự sống và năng suất của mọi vật nuôi.
H20 + CO2 ⇔ H2CO3 → HCO3– + H+
- Trong suốt giai đoạn stress nhiệt, HCO3– giảm dẫn đến bệnh toan hô hấp. Vì thế, việc cung cấp HCO3– là thiết yếu để duy trì cân bằng pH trong máu và phòng bệnh toan hóa.
- HCO3– cũng làm giảm tỷ lệ mắc bệnh tích tụ uric acid thường xảy ra trong giai đoạn stress nhiệt.
- HCO3– cũng bổ sung bicarbonate thường hiện diện trong dịch tụy và dịch ruột và cần thiết cho tiêu hóa của ruột non.
- Trên gà đẻ, HCO3– cần thiết cho sự hình thành vỏ trứng
Ca + HCO3– → CaCO3 + H+
Các nguyên nhân gây mất cân bằng electrolyte?
- Ói hoặc tiêu chảy thời gian dài
- Stress nhiệt do thời tiết quá nóng
- Mất nước hoặc kiểm soát môi trường kém (Nhiệt độ môi trường & sự thông gió)
- Mắc các bệnh tác động đến đường tiêu hóa (tiêu chảy, cầu trùng,…), phổi, thận và rối loạn chuyển hóa.
- Yếu tố cơ học (Vận chuyển) nhất là suốt giai đoạn thời tiết nóng
Các triệu chứng khi mất cân bằng chất điện giải ?
Tùy thuộc vào mất cân bằng chất điện giải nào và ở mức độ cao hay thấp mà triệu chứng xuất hiện có thể chỉ có 1 hoặc kết hợp nhiều triệu chứng dưới đây:
- Loạn nhịp tim
- Yếu cơ
- Co giật/ co thắt cơ
- Mệt mỏi
- Yếu xương (thường thấy trên gà đẻ do thiếu HCO3– trong thời gian dài)
Lựa chọn Electrolyte như thế nào?
Việc bổ sung Electrolyte cho vật nuôi là cần thiết để duy trì các chức năng quan trọng của cơ thể. Tuy nhiên, cần lựa chọn sản phẩm Electrolyte như thế nào để đảm bảo chất lượng, phòng & điều trị hiệu quả các triệu chứng do mất cân bằng Electrolyte trong cơ thể.
Một số chỉ tiêu để đánh giá Electrolyte tốt như:
- Tỷ lệ giữa các chất điện giải trong thành phần
- Độ hòa tan/lắng đọng của sản phẩm sau pha
Tham khảo sản phẩm Electropak tại đây